Citizen of the world - great-grandmother Anna in three continents

When I was born, only two of my great-grandparents were still alive. These were my mother's grandmothers Julia Verelst and Anna Hennebicq. About Julia Verelst and her husband Marcel Brusten I already wrote a blog post before. I was just five years old when great-grandmother Julia died and I don't remember that much about her, I still have clear recollection of great-grandma Anna as she only passed away when I was already eleven years old. I also remember how sad I was when I learned she had passed away. Her death was actually the reason I made my first family tree as I wanted to know more about her and I remember asking questions about her to my mother and writing everything down.



My two maternal great-grandmothers : Anna Hennebicq (left) and Julia Verelst (right)

Anna was born 109 years ago, on October 25, 1909 in the city of Antwerp to Maria Broeckx and Fernand Hennebicq. The marriage between Maria and Fernand did not last and they officially got divorced in 1913, four days before Anna's fourth birthday. Divorce records show that it was in fact Fernand who got custody over Anna. The Great War started less than a year later, in 1914. I do not yet have any details on what happened to Anna and her father, Fernand, during the Great War. My grandmother told me that Fernand suffered health issues for the remainder of his life due to mustard gas he had inhaled during the Great War, however, I don't have any record of him having served in the Army.


What I do know for sure is that Maria left Belgium and moved to New York in August 1916, when Anna was still six years old and the War was still very much ongoing in Belgium. I did come across a ship manifest showing that, in 1920, great-grandma Anna also traveled to New York at the age of eleven. There is no evidence of any other relatives being aboard the ship and my guess is she must have been traveling to the United States to visit her mother. The ship manifest does show that the passage was actually paid by her mother, who was living at 473 West 21st Street in New York City, which is in Chelsea, Manhattan. Additional information mentioned on the manifest was the name of Anna's uncle Emile Fres who lived at Hoogstraat 45 in Antwerp, Belgium. Emile must have been husband to Joanna Broeckx, the younger sister of Anna's mother Maria.

Ellis Island in Upper New York Bay as seen from Manhattan
This is where both Anna Hennebicq and her mother Maria Broeckx first arrived in New York

Both Anna and Maria did return to Belgium and a number of years later, Anna married a widower with two children, my great-grandfather Louis Sterckx. Louis, who was a diamond trader, traveled to France with Anna, and in January 1928 their daughter, my grandmother Hilda, was born in the French city of Lille. Regrettably a birth record no longer exists due to a fire that largely destroyed the city registers. Anna's husband Louis died in April 1939 in Wommelgem, Belgium.

During World War II, Anna moved to England to work in the kitchen of a hospital. It was there that she befriended Jean Brusten, sister of my grandfather, Henri. After the war Anna returned back to Belgium and had a second daughter, Godelieve, with a man called Edouard, but the relationship did not last.

Eventually, Anna did get married again to a gentleman called Arthur Van Thillo. Arthur worked for Otraco, a Belgian transportation company active in, at that time still, the Belgian Congo. As far as I've heard, Arthur was sent to the Belgian Congo to take part in the construction of a railroad, but I have not yet come across a single piece of paper relating to his days in Africa. Either way, Anna did fly along with her husband to the Belgian Congo and lived there for quite a while.

Arthur Van Thillo and Anna Hennebicq on their wedding day

I have only very little information that my grandmother was able to give me about the days her mother lived in Africa. Arthur and Anna did have one African servant living with them and his name was Albert. While many atrocities were commited by Belgian colonizers in the Belgian Congo, I genuinely hope Albert did have a good life and was treated well by all Belgians he encountered, including my great grandmother Anna and her 2nd husband, Arthur. My late grandmother, Hilda, told me years ago that, before Anna and Arthur moved back to Belgium, Albert carved out a wooden bust of himself using a few mirrors and gave it to Anna and Arthur. My grandmother kept that bust untill the day she died...


Albert

While living in Africa, great-grandpa Arthur contracted malaria. According to the World Health Organization malaria still takes 400,000 lives globally each year. Great-grandpa Arthur did survive this disease and part of the treatment included drinking tonic water to have sufficient intake of quinine. One of very few remaining souvenirs of their time in Africa is a little copper statue of an African woman.

Souvenir from Congo

In Belgium, Anna and Arthur lived in the village of Schilde in a house with a porch and some pear trees in the garden. Great-grandfather Arthur died on January 3, 1979 in the Belgian village of Zoersel. I still remember great-grandmother Anna had a little dog she named "Bolleke". Also, great-grandmother had the habbit of hanging any ribbons that had been used to decorate presents, from her chandelier in the living room. Asking my oldest brother a while ago what he remembered about her, he told me about her E.T. necklace. I had completely forgotten about it, but indeed, great-grandma always wore a necklace with a little figurine of that famous alien, E.T. hanging from it.

Left to right: Anne-Mie Brusten, Arthur Van Thillo, Anna Hennebicq and Patricia Brusten
(picture probably taken about 1969 in Wilrijk, Belgium)

When great-grandma Anna turned eighty in 1989, the whole family gathered for a surprise party. I was 8 years old at the time and sang her a song called "Anne" which was quite popular in Belgium those days. Great-grandma was already walking very slow then as Alzheimer's disease was starting to take it's toll.

Four generations in one picture - from left to right:
Greet Brusten, Hilda Sterckx, Anna Hennebicq and Sinita Linder

Great-grandmother Anna eventually moved into a retirement home where she passed away on November 24, 1992, about a month after her 83rd birthday.

Anna Van Thillo - Hennebicq (about 1985)

Grandmother Hilda told me much later, every time someone asked what her name was, great-grandma Anna proudly replied: "Anna Joanna Catharina Hennebicq. Like Catharina the Great, Empress of Russia."

While great-grandmother Anna definitely wasn't very tall, I always thought she really was great.

*

*           *

Wanneer ik werd geboren, waren er nog twee van mijn overgrootouders in leven, met name mijn twee overgrootmoeders aan moeders kant, Julia Verelst en Anna Hennebicq. Over Julia Verelst en haar echtgenoot Marcel Brusten schreef ik al eerder een blogbericht. Ik was nog maar vijf jaar toen overgrootmoeder Julia overleed en ik herinner me niet zo veel over haar. Ik heb echter nog duidelijke herinneringen aan overgrootmoeder Anna omdat zij pas overleed toen ik al elf jaar oud was. Ik herinner me nog hoe bedroefd ik was toen ik vernam dat ze was overleden. Haar dood was eigenlijk de aanleding dat ik mijn eerste stamboom maakte omdat ik meer over haar wou weten en ik herinner met dat ik vragen begon te stellen aan mijn moeder en alles opschreef.



Mijn twee overgrootmoeders aan moeders kant: Anna Hennebicq (links) en Julia Verelst (rechts)

Anna werd 109 jaar geleden geboren, op 25 oktober 1909 in de stad Antwerpen. Haar moeder was Maria Broeckx en haar vader Fernand Hennebicq. Het huwelijk tussen Maria en Fernand hield geen stand en ze scheidden officieel in 1913, vier dagen voor Anna's vierde verjaardag. De echtscheidingsakte toont dat het Fernand was die het hoederrecht kreeg over Anna. De Grote Oorlog begon minder dan een jaar later, in 1914. Ik beschik nog niet over informatie omtrent wat er met Anna en haar vader, Fernand, gebeurde tijdens de Grote Oorlog. Mijn grootmoeder vertelde me dat Fernand gedurende zijn leven gezondheidsproblemen had omwille van mosterdgas dat hij had geïnhalleerd tijdens de Grote Oorlog, echter, ik beschik over geen enkel document dat aantoont dat hij in het leger was tijdens de oorlog.


Wat ik zeker weet is dat Maria België verliet en verhuisde naar New York in augustus 1916, wanneer Anna nog zes jaar oud was en de oorlog nog volop aan de gang was in België. Ik ben op een schip manifest gestoten dat aantoont dat overgrootmoeder Anna in 1920 ook naar New York reisde op de leeftijd van elf jaar. Er is geen aanwijzing dat er nog andere familieleden mee reisden en ik ga ervan uit dat Anna naar Amerika reisde om haar moeder te gaan bezoeken. Het schip manifest vermeld dat de reis in feite werd betaald door haar moeder, die in 473 West 21st Street in New York City woonde, een adres in Chelsea, Manhattan. Verdere informatie vermeld in het schip manifest is de naam van de nonkel van Anna, met name Emile Fres die in de Hoogstraat 45 te Antwerpen woonde. Emile moet de echtgenoot zijn geweest van Joanna Broeckx, de jongere zus van Anna's moeder Maria.

Ellis Island in Upper New York Bay gezien vanaf Manhattan
Dit is waar zowel Anna Hennebicq als haar moeder Maria Broeckx aankwamen in New York

Zowel Anna als Maria keerden terug naar België en enkele jaren later huwde Anna met een weduwenaar met twee kinderen, mijn overgrootvader Louis Sterckx. Louis, die diamanthandelaar van beroep was, reisde naar Frankrijk met Anna, en in januari 1928 werd hun dochter, mijn grootmoeder Hilda, geboren in de Franse stad Rijsel. Jammer genoeg bestaat de geboorteakte niet meer omwille van een brand in het stadhuis. Anna's echtgenoot Louis overleed in april 1939 te Wommelgem, België.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog, verhuisde Anna naar England om er te gaan werken in de keuken van een ziekenhuis. Het was daar dat ze vriendschap sloot met Jean Brusten, zus van mijn grootvader, Henri. Na de oorlog keerde Anna terug naar België en kreeg ze een tweede dochter, Godelieve, met een man die Edouard heette, maar die relatie bleef niet duren.

Uiteindelijk, huwde Anna opnieuw met een man die Arthur Van Thillo heette. Arthur werkte voor Otraco, een Belgisch transportbedrijf dat actief was in het toenmalige Belgisch Kongo. Voor zover ik heb begrepen werd Arthur naar Belgisch Kongo gestuurd om mee te helpen met de constructie van spoorwegen, maar ik heb nog geen enkel document tegengekomen betreffende zijn dagen in Afrika. In elk geval, Anna vloog mee met haar echtgenoot naar Belgisch Kongo en woonde er gedurende een tijd.

Arthur Van Thillo en Anna Hennebicq op hun huwelijksdag

Ik heb slechts een heel klein beetje informatie die mijn grootmoeder me heeft kunnen geven betreffende de tijd dat haar moeder in Afrika woonde. Arthur en Anna hadden een Afrikaanse dienaar die bij hen inwoonde en zijn naam was Albert. Terwijl er veel wandaden zijn voltrokken door Belgische kolonisten in Belgisch Kongo, hoop ik oprecht dat Albert een goed leven had en goed werd behandeld door alle Belgen die hij tegen kwam, inclusief mijn overgrootmoeder Anna en haar tweede echtgenoot, Arthur. Mijn grootmoeder zaliger, Hilda, vertelde met jaren geleden dat, alvorens Anna en Arthur terugkeerden naar België, Albert een houten buste van zichzelf uitkerfde gebruik makend van enkele spiegels en die buste vervolgens aan Anna en Arthur gaf als herinnering. Mijn grootmoeder heeft die buste bewaard tot de dag dat ze stierf...


Albert

Terwijl hij in Afrika woonde kreeg overgrootvader Arthur malaria. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie eist die ziekte wereldwijd elk jaar nog steeds 400.000 mensenlevens. Overgrootvader Arthur overleefde de ziekte en een deel van de behandeling bestond uit het drinken van tonic om voldoende van het koortswerend middel, kinine, binnen te krijgen.

Een van de weinige souvenirs van hun tijd in Afrika is een klein koperen beeld van een Afrikaanse vrouw.

Souvenir uit Congo

In België, woonden Anna en Arthur in Schilde in een alleenstaande woonst met wat perenbomen in de tuin. Overgrootvader Arthur overleed op 3 januari 1979 in Zoersel. Ik herinner me nog dat overgrootmoeder Anna een kleine hond had die ze "Bolleke" noemde. Tevens had overgrootmoeder de gewoonte om verpakkingslinten die waren gebruikt als decoratie van cadeautjes, aan de luster in de woonkamer te hangen. Toen ik mijn oudste broer een tijdje terug vroeg wat hij zich nog herinnerde van overgrootmoeder, vertelde hij me over haar E.T. halsketting. Ik was het helemaal vergeten, maar inderdaad, overgrootmoeder droeg steeds een halsketting met daaraan een kleine hanger van die beroemde alien, E.T.

Van links naar rechts: Anne-Mie Brusten, Arthur Van Thillo, Anna Hennebicq en Patricia Brusten
(foto waarschijnlijk genomen omstreeks 1969 in Wilrijk, België)

Toen overgrootmoeder tachtig werd in 1989, kwam de hele familie bij elkaar voor een verrassingsfeest. Ik was toen 8 jaar oud en zong het liedje "Anne" van Clouseau dat in die tijd nogal populair was. Overgrootmoeder stapte toen al erg traag vermits de Alzheimer ziekte haar tol begon te eisen.

Vier generaties in één foto - van links naar rechts:
Greet Brusten, Hilda Sterckx, Anna Hennebicq en Sinita Linder

Overgrootmoeder Anna woonde op het einde van haar leven in een rust- en verzorgingstehuis waar ze overleed op 24 november 1992, ongeveer een maand na haar 83ste verjaardag.

Anna Van Thillo - Hennebicq (omstreeks 1985)

Grootmoeder Hilda vertelde me veel later dat, telkens iemand vroeg hoe ze heette, overgrootmoeder Anna trots antwoorde: "Anna Joanna Catharina Hennebicq. Zoals Catharina de Grote, Keizerin van Rusland."

Hoewel overgrootmoeder Anna zeker niet erg groot was, vond ik haar altijd heel groots.